1999
Alles is Goed. Het heden, verleden en de toekomst van de multimedia kunst zitten in mijn hoofd, bijna een jaar lang had ik voorpret met het vooruitzicht van de CDROM Permanent Flux in mijn hoofd. Ik was er niet bij, maar weet nu hoe Laurie Anderson, Frans Evers, Paul Garrin en Siegfried Zielinski hier in een boksring stonden en een dynamisch doken in de hyperstrukturele geschiedenis van de mediakunst in de twinstigste eeuw. Theater, film, Fluxus, video, film, performances, computerkunst en Zang Tumb Tumb. De CDROM die nu uit is, is op z’n mooist, als het niet óver kunst gaat, maar als het kunst ís.
Als de CDROM een mix-machine wordt, er zelf mee aan de haal gaat. De makers hebben er voor gezorgd dat het een zelfstandige belevenis wordt. Pure kunst op zich. Waar knap beeld, prikkelende wisselwerking en prachtig geluid zich mengen. Waar uiteindelijk je eigen fantasie aan de haal gaat, waar het meest te lezen is tússen de regels.
Permanent Flux zit in mijn hoofd.
Ik zal u vertellen wat ik heb meegemaakt. Ik maak er ook maar kunst van, straks, of meteen. Want ik hou van kunst en niet van praatjes over kunst. En niet van vierdubbele praatjes over praatjes over kunst. Al zijn Laurie, Paul, Frans en Ziegfried nog zulk een goede meesters. Ik vertel in verschillende delen in ordelijk Hyperstructuren, met tussendoors, zijtakken en afdwalingen, ondertussen en ondersteboven in een aanhoudende dichtheid van elektrische stroom.
De CDROM is dood.
De komst van de CDROM was een schitterende mijlpaal in de geschiedenis van het uitgeven en publiceren. Toen was het 1984 en dat was een magisch jaar dat onverbiddelijk naar de toekomst wees. Het jaar 2000 pakweg. Het is de eeuw van informatievrijheid, -voorziening en -beheersing; computers nemen daarbij zowel een centrale plaats bij in, alswel dat ze er bij voorlopen. Alles wordt digitaal en – nadat de AudioCD een overwacht grote doorbraak teweeg heeft gebracht – de weg is vrij voor de triomfantelijk opmars van de CDROM. Al het weten van de mens zal er op verzameld worden, bibliotheken zullen verstoffen, de televisie kan bij het oud vuil en avonturen worden nog alleen digitaal beleefd.
In 1986 komt “The Academic American Encyclopedia” als eerste op CDROM uit en als in de jaren daarna computers standaard met CDROM-spelers worden uitgerust, lijkt er onverbiddelijk sprake en een absolute machtsovername. De CDROM is hét metamegamedium van onze tijd.
Nu, eind 1999 is de verguizing alweer nabij. Internet is de encyclopedie en bibliotheek van onze tijd geworden en DVD rukt op in de mediatheken. De CDROM is de mestvaalt van Public Domain en ShareWare of zit voor een schijntje volgepropt met illegale kopieën.
Met de komst van de CD-R en de ‘thuisbrander’ heeft de CDROM de status van achterbuurt behaalt. Daar waar velen hun platenverzameling koesteren in schatkamers op zolder verdwijnen complete collecties CDROMs met de oude kranten mee in de papierbak. Het is een doemscenario waarvan het de vraag is of het een tijdelijk inzinking is.
In Nederland hebben diverse uitgeverijen zich – terecht of ten onrechte aarzelend – aan CDROM uitgaven gewaagd, geen enkele, noch een CDROM over Marihuana en zelfs het uitbrengen van vertalingen van geheide toppers als ‘The Way Things Work’ van de Engelse uitgever Dorling Kindersley heeft voor winst gezorgd die de weg voor een waar medium hebben vrijgemaakt.
Aan de kwaliteit van het medium ligt het niet, aan de verspreiding van de CDROMspeler niet, tegen de drie miljoen computers in Nederland hebben een CDROMspeler. Zelfs in Nederland is een aantal kwalitatief hoogwaardige CDROMs uitgebracht, bij MediaMatic zaten CDROMs van KAAP en JODI die internationaal in kunstcollecties terecht kwam, uitgeverij album bracht als eerste een literaire novelle uit, die prompt de aandacht van de Amerikanen en Japanners trok, maar die toch op een vervolg zit te wachten.
Het imago van de CDROM als medium dat zich moet meten met romans of korte films heeft te lijden. Een Rommetje is iets voor tussendoor, om een kopietje van op je verjaardag te krijgen, of om lang ingepakt te blijven omdat men ‘er geen tijd voor heeft’.
Wat deed ik dus toen ik de CDROM (in de vorm van een Gold Master Disk) in handen kregen en – zoals men dat doet – de ‘read me’ las? Ik volgde de aanwijzing op dat de schijf het best te zien zou zijn als ik ‘m naar mijn eigen harddisk zou kopiëren. Dat gaf me meteen de idee om te doen wat een van de grootste verworvenheden is van de technologie, ik verhief de kopie van de schijf tot echte warez. Ik trok er een kopietje van en bovendien: Niets is mooiere daad dan software uploaden nog voor ie verschenen is.
Alsdus FTPde ik ‘m naar Unduchable.geenpunt.nl.
Bovendien heb ik ‘m voor u gehackt. Ik heb een extra hyperstrukturele ingang gemaakt door verborgen directory “Media’ weer zichtbaar te maken.
Daarin zit de map ‘LIB’, de map ‘L3’ en daarin een schat: andalou, animart, archive, bataille, color, credits, dada, dante, fluxus, futurist, garrin, laurie, mecaniqu, opus, paik, pflumm, presidents, robots, silent, techno, theater, vertov en we. Alles open en bloot. En wat valt er op? De grootste map is voor Nam June Paik.
Bij deze verklaar ik hem daarom tot de grootste multimedia kunstenaar dan de 20e eeuw.
Ik wil ‘m graag eren door zijn advies op te volgen, dat hij op de CDROM geeft aan Paul Garrin, die – nadat hij ‘m tijdens zijn lecture per telefoon gebeld heeft – het gesprek afsluit met:
very modest… modest but stubborn… Mmm. Thanks Nam June… Everybody here wishes you were here. Yeah we have a special place in our heart for Amsterdam. Yeah me too. Eat a nasi goreng special for me. Nasi goreng special and the next day bami goreng special. OK, everybody cheer for Nam June… Can you hear these people? Allright… Yeah, nasi goreng special… allright…